Na woningcorporaties en onderwijsinstellingen is een derde groep afnemers van rentederivaten in de problemen gekomen. Duizenden kleine en middelgrote bedrijven hebben schade opgelopen door derivaten, soms tot wel miljoenen euro’s.
Dat schrijft De Volkskrant zaterdag op basis van gesprekken met ondernemers en advocaten. Vorig jaar schreef Het Financieele Dagblad al dat de Autoriteit Financiële Markten onderzoek doet naar de verkoop van derivaten aan het midden- en kleinbedrijf (mkb).
De problemen zijn veroorzaakt door zogenoemde renteswaps. Dat werkt als volgt: in plaats van een vaste rente betaal je een variabele rente met opslag. Maar om je te beschermen tegen een stijgende rente, sluit je vervolgens een swap af: je ontvangt van de bank een variabele rente, terwijl je de bank een vaste rente betaalt. Maar als de rente extreem daalt, krijg je naar verhouding te weinig rente van de bank. Je derivaten komen ‘onder water’.
Door de kredietcrisis is de rente juist gedaald tot een extreem laag niveau. Daardoor eindigen de derivaten als een grote schadepost voor de ondernemers van soms wel miljoenen euro’s.
Zorgplicht banken
Banken hebben de afgelopen jaren aan mogelijk duizenden kleine en middelgrote bedrijven derivaten verkocht, schreef het FD in september. Een deel van die bedrijven heeft nu problemen met deze derivaten vanwege de extreem lage rente. “Het is de vraag of deze partijen (de kopers van derivaten, red.) in staat zijn geweest de risico’s te doorzien”, schreef de AFM in een toelichting.
Het is met andere woorden de vraag of de banken zich voldoende van hun zorgplicht hebben gekweten en de betrokken bedrijven voldoende hebben geïnformeerd over de risico’s van de derivaten. Na woningcorporaties en onderwijsinstellingen komt zo een derde groep afnemers van derivaten in beeld.
Processen tegen banken
Tientallen ondernemers hebben al processen tegen de banken aangespannen, schrijft de Volkskrant. Enkelen hebben die al gewonnen: daarbij stelde de rechter vast dat de bank de ondernemer beter had moeten voorlichten over de risico's van het product. "Het is als een huisarts die tevens apotheker is en zijn patiënten veel te dure pillen voorschrijft", aldus advocaat Hendrik-Jan Bos, die een aantal ondernemers vertegenwoordigt.
De Nijmeegse hoogleraar financieel recht Danny Busch ziet "mogelijkheden voor een collectieve procedure tegen banken, omdat de swapcontracten sterk op elkaar lijken", zegt hij tegen de Volkskrant.
Banken ontkennen
Hoe groot het probleem in het mkb precies is, is niet bekend. Alleen de betrokken banken weten hoeveel derivaten zijn verkocht aan mkb'ers. ABN Amro, ING, Deutsche Bank en Rabobank ontkennen dat ze op grote schaal renteswaps hebben verkocht aan kleine en middelgrote bedrijven. De banken menen tevens dat er niets met deze producten aan de hand is.
Lees ook op Z24
Eén op drie ondernemers wil weg bij huisbank
Krediet voor kleine ondernemers: wat banken doen met rente
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl